Historie Noord-Holland
Holland was het voornaamste gewest met de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1588-1795). In 1795 werden de Bataafse Republiek uitgeroepen. Na een staatsgreep van 21 januari 1798 werden op 23 april 1798 de Acte met Staatsregeling aangenomen, waarmee de antieke gewestelijke grenzen radicaal werden gewijzigd. De republiek werden onderverdeeld in acht departementen betreffende zo veel mogelijk gelijke bevolkingsaantallen, waarbij Holland uiteenviel in:
het departement van Texel
dit departement betreffende de Amstel
het departement van een Delf
Daarnaast lagen tevens het departement over de Schelde en Maas en dit departement betreffende een Rijn deels op Hollands grondgebied.
Uiteindelijk voldeed een andere ordening ook niet en na de instelling in 1801 betreffende het Bataafs Gemenebest werden het departement Holland ingesteld overeenkomstig de antieke gewestelijke grenzen aangaande Holland. In 1806 werden het Bataafs Gemenebest vervangen via het Koninkrijk Holland. Dit jaar daarop werd dit departement Holland opgedeeld in het departement Amstelland (overeenkomend betreffende Noord-Holland) en het departement Maasland (overeenkomend betreffende Zuid-Holland). Nadat in 1811 dit Koninkrijk Holland bij dit Franse Keizerrijk werden gevoegd, werd Amstelland voor Utrecht gevoegd tot het département een la Zuyderzée - Zuiderzeedepartement - en werd Maasland omgedoopt tot département des Bouches-een-la-Meuse - Monden over de Maas.
Na de Fransen eind 1813 uit Holland gevlucht waren, bleef een indeling aanvankelijk ongewijzigd. Met een Grondwet van 29 maart 1814 werden een departementen verwisselen door provinciën ofwel landschappen. Zuiderzee en Monden aangaande een Maas werden verenigd in een provincie Holland. Door minister Over Maanen werd in een grondwetcommissie alsnog de benaming Holland en West-Friesland voorgesteld "teneinde juiste verlangen aangaande achtenswaardige Noordhollanders ... toe te melden", maar het werden door een rest van de commissie verworpen.[twee]
Een nieuwe provincie kreeg in 1814 2 gouverneurs, wier ambtsgebied overeenkwam betreffende de voormalige departementen Amstelland en Maasland. Vlieland en Terschelling gingen terug over Friesland naar Holland, doch een deel betreffende Hollands Brabant was bij Noord-Brabant en in 1815 werden ook het laatste Hollands Brabant, nederland aangaande Altena, voor Noord-Brabant gevoegd. Uiteindelijk werd in 1820 de grens betreffende Utrecht en Gelderland vastgesteld.
Teneinde de dominantie te verminderen werd Holland voor de grondwetsherziening aangaande 1840 in Noord- en Zuid-Holland gesplitst. Een noodzakelijkheid hiertoe werden in Zuid-Holland niet gevoeld. In Noord-Holland gold het immers in sterke mate voor Amsterdam, het in 1838 dit provinciaal gerechtshof aan zichzelf voorbij zag kunnen ten gunste van Den Haag. In West-Friesland was men bevreesd voor een overheersende staat over Amsterdam en drong men aan op de genezing over de verdeling zoals die was tussen dit Noorder- en Zuiderkwartier voor 1795. Hier werden echter niet met tegemoetgekomen. Na de Haarlemmermeer in 1855 was drooggelegd, werd die voor Noord-Holland gevoegd, waarop Zuid-Holland in 1864 het grootste deel met de gemeente Leimuiden ter compensatie kreeg toegewezen.
In 1942 werden de eilanden Vlieland en Terschelling bij de provincie Friesland ingedeeld.[3] Het voormalige eiland Urk maakte tot 1950 deel uit met Noord-Holland.
Rond 2010 tot 2012 was er enige tijd sprake over een samenvoeging aangaande een provincies Noord-Holland, Flevoland en Utrecht. In 2014 werden overduidelijk dat deze regelen over de baan zijn.
Geografie Noord-Holland
Satellietfoto betreffende dit Noorderkwartier, een IJsselmeerpolders en ons deel aangaande Friesland
Noord-Holland bestaat grotendeels uit ons kopvormig schiereiland tussen een Noordzee, een Waddenzee en dit IJsselmeer. In het zuiden grenst de provincie aan Zuid-Holland en Utrecht, in het oosten via remedie over de Houtribdijk en Hollandse Brug aan de provincie Flevoland en in het noorden door medicament met een Afsluitdijk met een provincie Friesland.
Een provincie mag worden onderverdeeld in een noordelijk deel ("Hollands Noorderkwartier") en een zuidelijk deel, waarbij het Noordzeekanaal (en in vroegere tijden dit IJ) als grens fungeert.
Ten zuiden van deze uitleg het Noordzeekanaal liggen de stedelijke gebieden aangaande Amsterdam, Haarlem, de Haarlemmermeer met een luchthaven Schiphol en daarnaast dit Gooi, evenals ons dichtbevolkt gebied, doch betreffende een landschappelijk geheel ander karakter (bosrijk en niet geheel vlak).
Ten noorden aangaande het Noordzeekanaal bevinden zichzelf de Zaanstreek en overige, kleinere, segmenten en dorpen. Een dichtstbevolkte zone loopt tot wat voorbij een plaats Alkmaar. Daar bevinden zichzelf in het deel over een provincie verder landelijker gebieden: Waterland, een omvangrijke droogmakerijen Schermer, Beemster, Wormer en Purmer en volkomen in dit noorden een Kop met Noord-Holland betreffende dit uitgestrekte West-Friesland, Wieringermeer, dit voormalige eiland Wieringen en dit waddeneiland Texel.
De westkust van de provincie is grotendeels door duinen beschermd. Hier liggen beroemde badplaatsen ingeval Zandvoort, IJmuiden, Wijk aan Zee, Egmond aan Zee en Bergen. Daar waar de duinen door de Noordzee waren verzwolgen, werd de Hondsbossche Zeewering aangelegd.
Een regio tussen Haarlem, Velsen (met allebei de zijden over dit Noordzeekanaal), Beverwijk en Alkmaar opgewonden Kennemerland. Ons deel van Kennemerland vormt de IJmond, betreffende een Hoogovens en verschillende industrie: het kan zijn dit westelijk gebied met het Noordzeekanaal, met indien lees beoordeling middelpunt de haven en sluizen van IJmuiden. Ten noorden van Kennemerland ligt de antieke marktplaats Schagen en op een noordpunt met dit schiereiland een marinehaven Den Helder, daarnaast veerhaven wegens Texel.
Aan een oostkust liggen historische steden zodra Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Monnickendam en Edam en verder dit eiland Marken en een opmerkelijke vissersplaats Volendam.
Een voornaamste binnenwateren in Noord-Holland zijn het IJ (ooit ons zeearm) en dit Noordzeekanaal betreffende de daarin, weet vervolgens niet via zijkanalen, uitmondende riviertjes Amstel, Zaan en Spaarne, en dit Noordhollandsch Kanaal en het Amsterdam-Rijnkanaal.
Dialecten Noord-Holland
In Noord-Holland worden verschillende dialecten gesproken. Landelijk geniet het Amsterdams de meeste bekendheid, het uitgezonderd in Amsterdam in steden mits Alkmaar, Purmerend en Hoorn veel is te horen, omdat op deze plaats veel Amsterdammers wonen. De meeste typische dialecten vindt men op dit platteland. Op welke manier noordelijker men komt, hoe meer het lokale dialect betreffende de standaardtaal afwijkt; vooral het Tessels en dit Wierings beschikken over een heel eigen karakter.
Precies wanneer in andere dialectgebieden is ook in Noord-Holland sprake van ons teruggang met een dialecten. Zeker bestaan enkele dialecten nog opvallend vitaal. Met name dit Volendams is ter plaatse alsnog heel doorgaans gesproken. Andere dialecten, zoals dit Aalsmeers, bestaan nagenoeg verdwenen.
Het IJ is vanouds ons barrière en het blijkt tevens uit de dialecten. Een dialecten ten noorden met dit IJ zijn de meeste afwijkende.
Bij het IJ
Aalsmeers
Amsterdams (thans ook in Amsterdam-Noord, Alkmaar, Purmerend etc. te beluisteren)
Goois
Haarlems
Zandvoorts
Een dialecten ten zuiden aangaande het IJ en Noordzeekanaal lijken verdere op een dialecten aangaande Zuid-Holland en worden taalkundig ook dikwijls wanneer Zuid-Hollands beschouwd. Wel nemen de traditionele dialecten Aalsmeers en Zandvoorts ons overgangspositie in, met zowel Noord- als Zuid-Hollandse kenmerken. Een Gooise dialecten, die intern vrij divers zijn, blijven in de Utrechtse band.
Boven dit IJ
Zaans
Waterlands
Markens
Volendams
Kennemerlands
Egmonds (Derps)
West-Fries
Enkhuizens
Wierings
Tessels
De dialecten over vanouds geïsoleerde gemeenschappen mits Volendam, Egmond of de Waddeneilanden beschikken over een enorm persoonlijk ontwikkeling doorgemaakt en zijn op enkele punten heel conservatief gebleven, waar ze zichzelf op anker andere punten juist opvallend beschikken over vernieuwd en daardoor bijzonder scherp betreffende de omliggende dialecten bestaan gaan afwijken.
De ordening aangaande een dialecten boven het IJ is problematisch en kan zijn aanleiding geweest tot verschillende polemieken in een taalwetenschap. Dikwijls kan zijn op de verwantschap betreffende het Fries gewezen: met name een conservatievere dialecten (Tessels en Wierings) hebben heel wat achterbaks met het Fries. Heel wat onderzoekers vermoedden een Fries substraat: een oorspronkelijke taal zou Fries zijn geweest. Dit Hollands zou dat Fries pas laat verdrongen beschikken over en heeft het nimmer absoluut mogen vernieuwen, opdat Friese vormen en constructies nog voortleven in een dialecten. Hoewel die theorie veel aanhang heeft, is ze door verschillende taalkundigen betreffende de hand gewezen en zouden de Friese vormen voorheen op ontlening en toeval berusten.[bron?]
Recreatie Noord-Holland
Recreatie Noord-Holland NV kan zijn een overheids-NV, gesticht op 4 juli 2004, met een Provincie Noord-Holland mits enig aandeelhouder. Een bedrijf zorgt in opdracht over de besturen van de recreatieschappen voor de ontwikkeling, aanleg, het beheer en onderhoud betreffende zes recreatiegebieden in Noord-Holland: Het Twiske, Alkmaarder en Uitgeestermeer, Geestmerambacht[4], Spaarnwoude, Landschap Waterland en Groengebied vind meer info Amstelland.
Milieu Noord-Holland
In Noord-Holland bestaan 2 omvangrijke nationale parken: dit Nationaal Park Duinen met Texel (een gehele westzijde met Texel) en dit Nationaal Park Zuid-Kennemerland (een brede duinstrook over Zandvoort tot in IJmuiden/Velsen).
Tevens bestaan daar in Noord-Holland ons tiental verschillende via Natura 2000 aangewezen beschermde natuurgebieden, waaronder dit Noordhollands Duinreservaat (over Wijk met Zee tot Schoorl), een Schoorlse Duinen en een Amsterdamse Waterleidingduinen (tussen Zandvoort en Noordwijk in Zuid-Holland).
Ten slotte bestaan er in Noord-Holland nog vele andere grotere en kleinere natuurgebieden, zoals het Goois Natuurreservaat, de Hulk, dit Naardermeer, dit Balgzand en een Loterijlanden.[6]
Natuurbeheer in Noord-Holland vindt o.a. regio door Vereniging Natuurmonumenten, Landschap Noord-Holland en Staatsbosbeheer.
Politiek Noord-Holland
1rightarrow blue.svg zie dit Zie Politiek in Noord-Holland vanwege het hoofdartikel over dit onderwerp.
Gemeenten Noord-Holland
Noord-Holland is van de zomer ingedeeld in 48 gemeenten.
Aalsmeer
Alkmaar
Amstelveen
Amsterdam
Beemster
Bergen
Beverwijk
Blaricum
Bloemendaal
Castricum
Den Helder
Diemen
Drechterland
Edam-Volendam
Enkhuizen
Gooise Meren
Haarlem
Haarlemmerliede en Spaarnwoude
Haarlemmermeer
Heemskerk
Heemstede
Heerhugowaard
Heiloo
Hilversum
Hollands Kroon
Hoorn
Huizen
Koggenland
Landsmeer
Langedijk
Laren
Medemblik
Oostzaan
Opmeer
Ouder-Amstel
Purmerend
Schagen
Stede Broec
Texel
Uitgeest
Uithoorn
Velsen
Waterland
Weesp
Wijdemeren
Wormerland
Zaanstad
Zandvoort